تبلیغ تجاوز به زنان در اسلام و سرمایهداری
از نشریه آتش شماره ۱۰۷. مهر ۱۳۹۹
جهان امروز مملو از تجاوز به زنان است. کمتر زنی است که از کودکی تا کهنسالی به اَشکال مختلف، تجاوز و آزار جنسی را تجربه نکرده باشد. از خیابان و مدرسه و محیط کار تا خانه و اتاق خواب و تفریحگاه. از مردان سیاستمدار و روحانیون و رهبران دینی ادیان گوناگون تا ورزشکاران معروف و سینماگران و هنرمندان و نظامیان، و از شوهر و دوست پسر و دوست معمولی تا پدر و برادر و صاحبکار و افراد ناشناس و الیآخر.
پدیده تجاوز را از ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، حقوقی و روانشناسانه میتوان بررسی کرد. اما مساله تجاوز مثل هر پدیدۀ اجتماعی دیگری در بستر یک روابط تولیدی-اجتماعی مشخص صورت میگیرد که از یک شیوه تولیدی-اجتماعی معین هم برآمده است. نظام طبقاتی از ابتدای پیدایش آن بر ستم و حاکمیت مرد بر زن و مالکیت مرد بر سکسوالیته و بدن زن بنا شده است. این ستم در صورتبندیهای (فرماسیون) مختلف طبقاتی از بردهداری و فئودالیسم تا نظام سرمایهداری ادامه پیدا کرده است. فرهنگ و اخلاقیات حاکم بر هر کدام از این جوامع طبقاتی که اساسا از شیوه تولید مسلط در آن جامعه برخاستهاند، فرهنگ و اخلاقیات توجیهکننده و بازتولیدکننده منافع طبقه حاکم و روابط تولیدی-اجتماعی مبتنی بر استثمار و ستم در آن جامعه بودهاند.
این اخلاقیات و ایدئولوژی در مورد بدن زنان و سکسوالیته آنها هم منطبق بر ستم نظاممند (سیستماتیک) بر زن و در مسیر خدمت به منفعت مرد، کامجویی جنسی مرد و مالکیت مرد بر زنان بوده است. تا آنجا که باور عمومی و اخلاقیات عرفی حاکم بر جامعه مردسالار امروز، ارضای میل جنسی مرد بدون رضایتمندی و تمایل زن را امری عادی و طبیعی فرض میکند. این قانون نانوشته، باور عمومی و توافق همگانی در عرف مرد-پدرسالاری است که «مرد در هر زمان و هر مکان و به هر شکلی که خواست میتواند بدن زن را تصاحب کرده و در جهت ارضای میل جنسیاش از آن استفاده کند». از این رو «نه» شنیدن مردان در سکس مسالهای سنگین و خارج از تصورشان بهنظر رسیده و گاها آن را «کسر شأن» و حتی بیان «ناتوانی»شان در متقاعد کردن زنان به سکس برداشت میکنند.
بههمیندلیل است که واکنش بسیاری از مردان در مقابل شنیدن کلمۀ «نه» از سوی زنان در پیشنهاد رابطه جنسی، تجاوز و تحمیل سکس به زنان، چه بهعنوان پارتنر و همسر و چه زنی ناشناس، است. این کامجویی مرد در رابطه جنسی بدون توجه به میل و آمادگی زن، یک «حق مردانه» محسوب میشود و در برخی از کشورهای از جمله ایران، به آن شکل قانونی هم دادهاند. در ادامه با تأکید بر دو موضوع مشخص، خواهیم دید که چگونه ایدئولوژی و اخلاقیات موجود در جهان امروز، فرهنگ تجاوز مرد به زن را در ابعاد بسیار بسیار گسترده، عادیسازی (نرمالیزه) و تبلیغ و ترویج میکند.
کِشتزارهای مردان
طبق مادۀ ۱۱۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی در ایران، زن موظف به «تَمکین» و اطاعت از شوهر چه در امور جاری زندگی و چه در مسائل جنسی است. زن در مقابل این تمکین و تن دادن است که مستحق دریافت نَفَقه (هزینههای زندگی) دانسته شده است. طبق این اصل، زن به هر نوع خواست جنسی مرد در هر شرایط و هر موقعیتی باید تن بدهد. قانون «شریعت» دو مورد را استثنا کرده است: یکی در دوران عادت ماهیانه زنان و یکی هم در صورت ابتلای مرد به بیماریهای مقاربتی. در غیر این صورت، زن باید در برابر خواست جنسی مرد تمکین کند.
این قانون ریشه در متن قرآن و سیره محمد پیامبر اسلام دارد. آیه ۲۲۳ سوره بقره در مورد چگونگی و شیوه رابطه جنسی، حق تصمیمگیری را به مرد داده است و میگوید: «زنان شما در حُکم کِشتزار شما هستند، پس هرگونه که خواستید به کشتزار خود درآیید…». فقها و مورخین اسلامی معتقدند شأن نزول این آیه به نظرخواهی یکی از زنان اهل مدینه از محمد در مورد رابطه جنسی با شوهرش برمیگردد. شوهر وی مردی اهل مکه و از قبلیه قریش بود. رابطه جنسی از مقعد (لواط) با زنان در میان مردان قریش رایج بود اما اهل مدینه آن را نمیپسندیدند. بههمینعلت، زن از اجابت خواسته شوهرش سرپیچی کرده و نظر نهایی را به محمد وا نهاده بود. پاسخ محمد طبق این آیه این بود که زن باید به خواسته مردش تن بدهد و تمکین کند. اگرچه ظاهرا زن از پذیرش حکم محمد هم خودداری کرده بود و بحث بر سر این مساله ادامه یافته بود.[۱] برمبنای همین قانون و اصل شرعی است که تحمیل رابطه جنسی بدون رضایت زن ازسوی همسرش در حُکم «تجاوز» نیست و مرد شرعا و قانونا مجاز به تجاوز و تحمیل هر نوع رابطه جنسی و در هر شرایطی (به جز دو مورد فوق) به همسرش است.
بیاهمیت بودن رضایت زن از رابطه جنسی و تقلیل او به یک شیئ جنسی چنان در قوانین اسلامی پذیرفته شده و عادی است که مرد حتی میتواند با کودکان بدون در نظر گرفتن اراده، آگاهی و رضایت آنها اَشکالی از رابطه جنسی را داشته باشد. بهعنوان مثال روحالله خمینی در پاسخ به یکی از پرسشهای شرعی در مورد سکس کردن با دختر بچه نوزاد میگوید: «کسی که زوجهاى کمتر از ۹ سال دارد وطى (سکس کردن) او براى وى جایز نیست چه اینکه زوجه دائمى باشد و چه منقطع. اما سایر کامگیریها از قبیل لمس به شهوت و آغوش گرفتن و تفخیذ (شهوت راندن مرد بین دو ران زن) اشکال ندارد، هر چند دختر بچه شیرخواره باشد»! (تحریرالوسیله ج ۴ مساله ۱۲)
روشن است که وقتی هنجارها و قوانین شرعی دین و در مورد کشورهایی مثل ایران قوانین مدنی، اینچنین تجاوز مرد به زن را عادی و «حلال» و مجاز میدانند، چگونه راه برای تجاوز و تحمیل در رفتارهای باورمندان به آن دین و قانون باز و مهیا است.
صنعت پورن
اما اگر قوانین دینی و اخلاقیات مذهبی در بعضی کشورها مجوز تجاوز به زنان را صادر کرده است، صنعت بینالمللی پورن در ابعاد جهانی تجاوز را عادیسازی و تبلیغ میکند. پورنوگرافی مدتها است به یک صنعت جهانی بسیار سودآور و وسیع تبدیل شده است. تخمین زده میشود مطالب سایتهای پورن ۳۶ درصد کل محتوای موجود در شبکه جهانی اینترنت را تشکیل میدهد[۲]. یعنی تقریبا چهار عکس و فیلم از هر ۱۰ مورد! تنها یکی از چند صد کمپانی بزرگ صنعت پورن در اینترنت، روزانه هشتاد میلیون بازدیدکننده در سراسر جهان دارد. اگر زمانی پورنوگرافی شامل چندین مجلۀ یا چند هزار فیلم ویدیویی در سال بود، امروزه در هر لحظه میلیونها عکس و فیلم پورن در تلفنهای موبایل، لبتاپ، کانالهای ماهواره و تلویزیون قابل دسترسیاند.
نکته قابل توجه اینکه، طبق نظرسنجیها سن بازدیدکنندگان پورن به کودکان ۱۱ ساله رسیده است و سوال این است که صنعت پورن به نوجوانانی که هویت جنسی و شخصیت جنسیشان در حال شکلگیری است و بهطور کلی به مردم، چهچیزی را آموزش میدهد؟ جواب بسیار راحت است: تحقیر زنان و تجاوز!
اگرچه صنعت پورن بهطور عام تبارز ستم بر زن و تحقیر زنان است اما رایجترین جریان و گرایش موجود در این صنعت، بهطور مداوم تجاوز به زنان را تبلیغ و بهصورت نمادین بازتولید میکند. جریان غالب و پر بازدیدکننده در صنعت پورن، سکس خشن (Hardcore) است. پرطرفدارترین و پربینندهترین بخشهای سایتهای پورن شامل برخی از خشنترین اَشکال سکساند که برخی از آنها دقیقا مصداق تجاوز و تحمیل و اجبار به سکس هستند. سکس اجباری (Forced)، تجاوز (Rape)، تجاوز در هنگام خواب (Sleep Assault) که در برخی موارد شامل بیهوش کردن با داروی خوابآور یا بیهوشی و بعد تجاوز است، تجاوز به کودکان (Child Rape)، تجاوز دستهجمعی (Gangbang)، سکس خانگی (Domestic Discipline) که شامل تجاوز همراه با کتک زدن و تنبیه بدنی و کلامی و تحقیر همسر یا مستخدم خانه است، سکس اجباری همراه با گریه از شدت درد (Crying in pain)، تجاوز هنگام مستی (Drunk) که عمدتا سناریوی آن به این نحو است که مرد عامدانه زن را مست کرده و مهیای تجاوز بدون مقاومت میکند، سکس انتقامی (Revenge)، سکس خانوادگی (عمدتا شامل تجاوز پدر یا برادر به دختر نوجوان یا خردسال)، سکس اجباری با منشی محل کار و غیره است. در فیلمها و کلیپهای پورن، کلمه «نه» ازسوی زن، بیمعنی است. زنان سناریوی این فیلمها یا در مقابل پول یا با «رضایت» به هر نوع پیشنهادی جواب «آری» میدهند و یا به زور مورد تجاوز قرار میگیرند.
اینگونه است که دهها میلیون فیلم پورن هر روزه به مخاطبان مردشان گوشزد میکنند که «نه» شنیدن در مقابل خواست جنسیشان بیمعنی است و یا با پول یا با اجبار و خشونت، میتوانند بدن زن را بهعنوان «کشتزار»شان برای هر گونهای از اجبار و تحمیل و خشونت مورد تعرض قرار بدهند. پورن بهعنوان یک صنعت سودآور و مورد تشویق و تبلیغ نظام جهانی سرمایهداری، هفت روز هفته به نسل جدیدی از نوجوانان پسر میگوید «اگر میخواهید بهاندازه کافی مرد باشید باید بتوانید مثل پورن استارهای ما، زنان را پاره کنید، خشنترین اشکال سکس را به آنها تحمیل کنید و زن را در حین سکس، شکنجه و تحقیر کنید». بهاینترتیب، تمایلات و فانتزیهای جنسی بسیاری از مردان، متأثر از صنعت پورن این لجنزار متعفن سرمایه و پدرسالاری، پیرامون تجاوز، تحمیل سکس، تحقیر و آسیب زدن به زنان در سکس شکل میگیرد.
بخش عظیمی از صنعت فرهنگ بورژوایی و تبلیغات مجازی مورد تأیید نظام سرمایهداری، بهطور مداوم تجاوز به زنان را تبلیغ و ترویج و عادیسازی میکنند.
******
نظام سرمایهداری و دولت دیکتاتوری سرمایهداری چه در فرم دولتهای دینمدار مثل جمهوری اسلامی و چه دولتهای «دمکراتیک»؛ چه با سنت و اخلاقیات دینی و شرعی و چه با پورنوگرافی و صنعت پورن، تجاوز به زنان را تبلیغ، ترویج و عادیسازی میکنند. ازاینرو، مبارزه با پورنوگرافی و قانون اسلامی تمکین زن و افشاگری علیه آنها، یکی از عناصر مهم مبارزه علیه فرهنگ تجاوز به زنان و مبارزه با ایدئولوژی و اخلاقیات زنستیزِ جامعه سرمایهداری مردسالار و همچنین تغییر فکر تودههای مردم در مسیر انقلاب و رهایی است. بیدلیل نیست که مبارزه علیه قوانین زنستیز شریعت اسلامی (ازجمله قانون تمکین) در جنبش زنان ایران ازسوی حزب کمونیست ایران (ملم) در دستور کار است و هرگونهای از تجاوز (ارجمله تجاوز شوهر به همسر) و پورنوگرافی در سند «قانون اساسی جمهوری سوسیالیستی نوین ایران (پیشنویس پیشنهادی)[۳]» ممنوع است و ارتکاب آن جرم محسوب میشود.
پانوشت:
- مرنیسی، فاطمه (۱۳۸۰) زنان پردهنشین و نخبگان جوشنپوش. ترجمه ملیحه مغازهای. تهران. نشر نی. چاپ دوم. ص ۲۲۵
- تمامی آمارهای این بخش از مستند سرزمین پورن (Pornland) اثر گِیل دینیس (Gail Dines) محصول سال ۲۰۱۵ است. این مستند با زیرنویس فارسی در اینترنت قابل دسترسی است.
- حزب کمونیست ایران (ملم) (۱۳۹۷) قانون اساسی جمهوری سوسیالیستی نوین ایران (پیشنویس پیشنهادی). ص ۱۸۸